تمرین خود را بیازمایید شیمی دهم صفحه 4
مشاهده کردید که پرتوهای گوناگون، طول موجهای متفاوتی دارند. با توجه به این ویژگی به نظر شما هر یک از دماهای داده شده به کدام شکل مربوط است؟ چرا؟
آ) $\mathbf{175^irc C}$
ب) $\mathbf{275^irc C}$
پ) $\mathbf{800^irc C}$
[تصویر سه صحنه: 1. شعله گاز آبی، 2. شمع شعله زرد، 3. سشوار با المنت قرمز]
پاسخ و توضیح تمرین خود را بیازمایید صفحه 21 شیمی دهم
این سوال به رابطهی بین **دما (انرژی)** و **رنگ نور گسیلشده (طول موج)** مربوط میشود، که بخشی از مفهوم **طیف نشری** اجسام داغ است. هرچه جسمی **داغتر** باشد، انرژی بیشتری گسیل میکند و این انرژی بیشتر مربوط به پرتوهایی با **طول موج کوتاهتر** و در نتیجه **انرژی بالاتر** است.
---
## تحلیل تصاویر و نسبت دادن دماها
### **اصل کلی:**
در دماهای بالا، جسم ابتدا شروع به گسیل **پرتو فروسرخ** (نامرئی، مانند سشوار)، سپس **نور قرمز/نارنجی** (دماهای متوسط) و در نهایت **نور آبی/بنفش** (دماهای بسیار بالا) میکند. طول موج از قرمز به آبی **کاهش** مییابد، در حالی که انرژی و دما **افزایش** مییابد.
| رنگ پرتو (طول موج) | دما (انرژی) | ویژگی |
| :---: | :---: | :---: |
| **آبی/بنفش** (کوتاهترین $\lambda$) | $\mathbf{بالاترین}$ | شعلههای کاملاً سوخته، داغترین بخش |
| **زرد/نارنجی** (متوسط $\lambda$) | $\mathbf{متوسط}$ | شعلههای ناقص، حرارت متوسط |
| **قرمز** (بلندترین $\lambda$ مرئی) | $\mathbf{پایینترین}$ | المنتهای حرارتی، حرارت کم تا متوسط |
### **نتیجهگیری:**
1. **تصویر (سشوار با المنت قرمز):** این المنت فقط در حال تابش پرتوهای با **انرژی کم** است که به رنگ **قرمز تیره** دیده میشود. این مربوط به **پایینترین** دما است.
* **آ) $\mathbf{175^irc C}$** $\leftarrow$ **تصویر سشوار (المنت قرمز)**
2. **تصویر (شمع شعله زرد):** شعلهی شمع یک سوختن **ناقص** است و دمای آن بالاتر از المنت است اما هنوز نسبتاً پایین است و نور **زرد/نارنجی** گسیل میکند.
* **ب) $\mathbf{275^irc C}$** $\leftarrow$ **تصویر شمع (شعله زرد)**
3. **تصویر (شعله گاز آبی):** شعلهی آبی گاز (متان یا گاز شهری) نشاندهندهی یک سوختن **کامل** است که انرژی بسیار بیشتری آزاد کرده و در نتیجه **بیشترین دما** را دارد. نور آبی دارای **کوتاهترین طول موج** و **بالاترین انرژی** است.
* **پ) $\mathbf{800^irc C}$** $\leftarrow$ **تصویر شعله گاز (شعله آبی)**
**نکته کلیدی:** رنگ نور گسیلشده یک سیگنال مستقیم از میزان انرژی و دمای آن منبع است. 🔥